Voorlopers binnen leesonderwijs: rijke teksten in het mbo

We spraken met Esther Bazoer-Bremer, clusterdocent Nederlands bij het Albeda College. Samen met haar collega schakelde zij de hulp in van een van de leesadviseurs bij Passionate Bulkboek om een syllabus met rijke teksten op te stellen, omdat ze vindt dat het mbo nog stappen kan zetten op het gebied van leesonderwijs. De syllabus en bijbehorend lesmateriaal worden gebruikt in de lessen Nederlands voor de studenten. We spraken haar over de redenen voor dit project, hoe het in de praktijk wordt toegepast en hoe zij goed leesonderwijs voor zich ziet.

Wat houdt de syllabus in?
“De syllabus is opgesteld rondom vijf thema’s met voor elk thema bijpassende, rijke teksten. Normaal gesproken zijn teksten bij Nederlands erg saai en zakelijk. Dat wilden we juist doorbreken. Daarom hebben we de leesadviseur gevraagd om mee te denken en samen de syllabus opgesteld. De teksten zijn heel divers – denk aan bijvoorbeeld poëzie, spoken word, rap, maar ook teksten van De Speld of blogs. Het zijn teksten van een zeker niveau, en dat kan best uitdagend zijn voor de studenten. Maar dat is juist goed, want wij ondersteunen ze daarbij.”

Jullie “close-readen” deze rijke teksten, wat houdt dat in?
“Deze teksten zijn anders dan de meeste bij Nederlands, want een rijke tekst is niet geschreven als onderwijsmateriaal. Bij schoolvakken zie je vaak teksten die specifiek gericht zijn op bepaalde toetswoorden, zoals een tekst over tectonische platen bij aardrijkskunde. Dat leidt tot onnatuurlijke schoolboekteksten die je in het dagelijks leven nooit tegenkomt. Ik denk dat het veel rijker is en dat je veel meer woorden leert die je nog niet kende als je geconfronteerd wordt met teksten die je daarin wel tegenkomt.

Bij close-reading werk je in drie rondes. In de eerste ronde kijk je vooral naar begrip: “Begrijp je wat er staat? Zijn er moeilijke woorden?” In de tweede ronde ga je in op wat er tussen de regels door wordt bedoeld en leer je studenten daarop letten. De derde ronde richt zich op schrijverskeuzes: waarom kiest een schrijver voor een bepaald woord of een bepaalde vorm? Zo ga je steeds dieper op de tekst in.”

Gebruiken jullie de syllabus al in de klas? Hoe wordt het gebruikt?
“Ja, sinds de start van dit schooljaar. We hebben er nu net één onderwijsperiode op zitten, waarin twee teksten behandeld zijn. Het lesmateriaal maakt het mogelijk dat iedere docent iets kan aanbieden om te lezen, ook als er geen bibliotheek of groot aanbod aan boeken beschikbaar is. Studenten lezen hetzelfde materiaal, wat het makkelijker maakt om klassikaal te werken. Ons doel is dat deze syllabus een doorlopend verhaal biedt in het onderwijs, in plaats van dat lezen iets is dat je als losse flodder elke keer een beetje inzet.”

Wat was de aanleiding voor het ontwikkelen van deze syllabus?
“De belangrijkste aanleiding was dat er in het mbo nog weinig aandacht is voor fictie en rijke teksten, terwijl die een steeds grotere rol krijgen in het onderwijs. Wij wilden niet afwachten wat er uiteindelijk landelijk voor het mbo ontwikkeld wordt, maar alvast zelf iets opzetten. Dit is ook een persoonlijke visie: ik vind het belangrijk dat studenten niet alleen examenteksten lezen, maar ook andere soorten teksten tegenkomen. Voor sommige mbo-studenten is dit misschien wel de laatste kans om in aanraking te komen met fictie voordat ze de maatschappij ingaan. Laten we daar alsjeblieft gebruik van maken.”

Kunt u ook hulp gebruiken bij het creëren van een leescultuur? Neem contact op met een van onze adviseurs!